|
Café de Beurs
Rijksmonument
Tolbrug 7 3311 EJ Dordrecht
|
|
|
De Voorstraat
De Voorstraat is één van de twee oudste straten van Dordrecht. Reeds in 1200 wordt er geschreven over Dordrecht liggende aan beide zijden van het water.
Met het water wordt de Thure bedoeld, de veenkreek waaraan Dordrecht is ontstaan. De Voorstraat aan de zuidoever van de Thure is van oorsprong een waterkerende dijk. Rijke burgers woonden vanouds langs de oude hoofdstraten zoals de Voorstraat, Wijnstraat, Groenmarkt en Grotekerksbuurt. In 1850 waren de winkels vooral gesitueerd aan beide uiteinden van de Voorstraat, dus aan de rand van de stad. Maar al voor 1900 was bijna de hele Voor-straat winkelstraat geworden.
Het hart van Dordrecht kende nauwelijks lege plekken of pleinen, maar een wirwar van straten en een ongecontroleerde bouw van hofjes, stegen, gangen en sloppen. Bij de Tolbrug werd in 1659 over de Voorstraatshaven een houten, later stenen overkluizing aangebracht. Daar verrees een koopmansbeurs, die in 1679 tot vleeshal is verbouwd. Nadat in 1822 de overdekte gaanderijen werden afgebroken verhuisde deze markt. Op het plein staat de nagedachtenis aan de van oorsprong Dordtse schilder Ary Scheffer.
Het in Tolbrug 7 gevestigde Café de Beurs heette voorheen het Metalen Kruis. Het pand is in het derde kwart van de 17e eeuw gebouwd boven een overkluizing van de Voorstraathaven op de Tolbrug. Het huis dateert uit 1668 en stond destijds tegenover de beurshal, waar het café haar naam aan heeft ontleend. Regelmatig waren er bouwkundige geschillen over het gewelf, de uitbouw en de dragende constructie boven de haven. Daar moesten dan de zogenaamde reetrekkers hun oordeel over vellen. Er woonden vaklieden zoals een boekbinder, klokkenmaker en beeldhouwer. Er waren een beddenwinkel en een kleermakerij. Sinds het begin 19e eeuw is dit rijksmonument ingericht als herberg, tapperij en dranknegotie. Thans is de 4e generatie de Rooy kastelein en uitbater van het druk bezochte etablissement, dat recht tegenover het standbeeld van Ary Scheffer staat en een geliefd trefpunt voor Dordtenaren is.
Beschrijving monumentenlijst
Voorgevel (XIX d) met pleister- en stucversieringen. Het pand heeft een oude achtergevel die dit deel van de Voorstraatshaven afsluit en is gebouwd met een natuurstenen boog (XVI ?), over het water. Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde. Eigenaren
1612 Sacharias Jochemsz., boekbinder
1622 Abraham de Roo, kramer
1655 Johannes van der Kemp, twijnder
1692 Bastiaan van Wageningen, horlogemaker
1727 Anna de Haan, beddenmaker
1758 Maria Bosman, beddenmaker
1781 Theodorus La Vie, beeldhouwer
1782 Pieter Ketting, metselaar
1792 Fredrik Trumpi, kleermakerij
1809 Margaretha Rosendaal, tapster
1820 Fredrik Brunner, koopman
1852 Peter Antonie Seeholzer, kastelein
1860 Hendrika Zom , herbergierster
1874 Michel Anthonius Hubertus van Dun, boekdrukker
1895 Willem van Vugt, kastelein
1929 N.V. Brouwerij de Sleutel
1958 Heineken Brouwerij
Literatuur Angenetha Balm-Kok, cafe de Beurs, Tolbrug 7 te Dordrecht. Augustijnenhof, 2024.
 |
