Bolwerk 4

 

 

 
Locatie op kaart

 

Het Bolwerk ligt buiten de oudste 14e-eeuwse stadsmuur. Het gebied is pas rond 1450 bij de stad getrokken en opnieuw bemuurd, waarbij de oude stadsmuur geslecht is. Op deze plek lag tot ver in de 18e eeuw een in de rivier uitgebouwd bolwerk, dat met zijn kanonnen de toegang tot de Wijnhaven bewaakte. Het bolwerk beschermde de ingang van de ‘Oude Haven’. Rond 1616-1617 is het “tnieuw blaeuw bolwerck” gebouwd. “Blaeuw” verwees hierbij naar de kleur van de gebruikte hardsteen.

 

Het Blaeuw Bolwerck omstreeks 1650 

 

Op de hoek van de havenmond verhief zich in de middeleeuwen een enorm beeld met een stadswimpel in de hand. Dat was Hanneken van Dordt. In de onmiddellijke nabijheid vond men de Hanneke van Dordtstoren, één van de oude vestingtorens.

 

De eerste bebouwing  dateert vermoedelijk uit de 17e-eeuw. Johannes Rutten tekende rond 1840-1850 op deze locatie dit huis, toen bewoond door Cornelius Johannis van der Monde een koekenbakker.

 

 

In 1908 ontwierp J.P. Waals in opdracht van de weduwe E.M. Gelissen-Franzen een winkel en magazijn met drie bovenwoningenen. Het ontwerp is gemaakt voor Bolwerk 4 en Boomstraat 15-17-19.

 

De eerste steen wordt in 1909 gelegd door de 14-jarige jongste zoon van de weduwe, Emanuel Maria Gelissen. Het complex ligt in een bocht van een gesloten gevelwand aan het Bolwerk en de Boomstraat. Het rechterdeel aan de Boomstraat werd ingedeeld als magazijn van Scheeps- en Machinekamerbehoeften. 

 

 

In 1960 worden diverse onderdelen gewijzigd. De oorspronkelijke entree tot de woning, wordt dichtgemetseld. De entree wordt verplaatst naar de middelste van de drie vensters aan de linker zijde. Het kantoor aan de rechter zijde wordt eveneens ingrijpend gewijzigd. De oorspronkelijk met een brede segmentboog overspannen gevelopening wordt geopend onder een rechte puibalk. Het kantoor wordt dan ingericht als slagerij, waarbij de gang bij de winkelruimte werd getrokken.

 

 

In 1978 wordt de in 1960 gerealiseerde winkelpui verwijderd en in de rechthoekige gevelopening een vierdeurs stalen pui geplaatst ten behoeve van een garage. In 2010-2011 worden de meeste gewijzigde onderdelen die in 1960 zijn aangebracht door Vereniging Hendrick de Keyser ongedaan gemaakt. Uitgangspunt bij deze restauratie is om terug te gaan naar de originele gevelindeling. Uitzondering hierop is de segmentvorige winkelpui, deze behoudt zijn vormgeving van 1978.