|
Rijksmonument
Varkenmarkt 25
3311 BR Dordrecht
|
 |
|
Ontstaan Varkenmarkt
In de eerste helft van de 17-e eeuw werd de varkenmarkt van het einde van de Vriesestraat hierheen verplaatst en verschafte zo een naam voor deze rond 1590 bebouwde straat - in 1590 nog gewoon "nieuwe strate" genoemd. De naam Veemarct kwam ook voor; uit de vermelding van 1643 blijkt dat er behalve varkens ook kalveren verhandeld werden. In 1674 komt een vermelding als Snellaart Duijkstraat voor. Snellaart Duijk was schepen tussen 1410 en 1432. We hebben hier vermoedelijk te maken met een van de zeldzame gevallen van officiële naamgeving in de 17e eeuw. De officiële naam moest het tenslotte afleggen tegen de volksnaam Varkenmarkt.
In 1856 werd een joods gemeenschapscentrum geopend op de Varkenmarkt. Daarin was een synagoge gevestigd, een school en een ruimte voor andere activiteiten.
Monumentenlijst
Pand met puntgevel (XVIII). Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde. Bouwhistorie
Gelet op de datering van de gevel is het aanneemlijk dat de bouwer de toenmalige eigenaar Bastiaan Marcusse was. Marcusse was 'huijstimmerman' van beroep. Hij kocht het pand in 1695 en had het tot 1742 in zijn bezit. Vermoedelijk heeft hij in die periode de voorgevel vernieuwd. Tot in de 19e-eeuw had het pand een achterhuis, dat uitkwam op de Knolhaven (thans Knolhaven 18).
In de gevel van het vroegere achterhuis Knolhaven 18 bevindt zich een gevelsteen met het jaartal 1773 en in het midden een letter H, met daaromheen de letters CVN. Aan weerszijden zien we gestileerde bloemen en onderin de tekst de Vergulde H. De gevelsteen is afkomstig uit een voorganger van het pand dat er nu staat. Een foto uit 1933 toont de gevelsteen in de vroegere gevel.
In 1772 kocht Cornelis Vernes het huis met het achterhuis op de Knolhaven. De letters C V N zullen zijn initialen zijn. De gevelsteen moet ouder zijn, want in 1670 wordt huis De Gulden H op de Varkenmarkt al genoemd. Het is dan eigendom van Anthonia van Slingelandt, weduwe van Henrick Labeen, die het toen verhuurde. De letter 'H' staat mogelijk voor de eerste letter van de voornaam van haar overleden echtgenoot. Waarom Cornelis Vernes de gevelsteen heeft voorzien van het jaartal 1772 en zijn initialen is onduidelijk. Het zou kunnen zijn dat hij in dat jaar het achterhuis heeft vernieuwd. Eigenaren
 |
